Kies goede uitgangspunten en middelen
Voor een dramales zijn er verschillende soorten uitgangspunten en middelen mogelijk. Wanneer u een goed uitgangspunt kiest, zullen de kinderen snel enthousiast zijn om mee te werken. U kunt dan zelfs een volledige lessenreeks uitwerken vanuit een bepaald uitgangspunt. Wij bieden u enkele mogelijkheden aan.
Op deze website vindt u enkele uitgewerkte voorbeeldlessen. Daarin kunt u zien hoe u vanuit deze verschillende soorten uitgangspunten een les kunt opstellen. Uiteraard zijn er nog vele andere manieren mogelijk om hiermee aan de slag te gaan.
(Prenten)boeken (uitgangspunt)
(Prenten)boeken zitten boordevol interessante elementen: thema’s, personages, ruimtes, avonturen, prenten, … Kies een opvallend element uit een boek en gebruik dit als impuls voor uw les. Zo volgen wij in één van onze voorbeeldlessen bijvoorbeeld de verhaallijn van het prentenboek ‘Piratenmaal’. Aan elk onderdeel van het verhaal wordt een activiteit gekoppeld. In de voorbeeldles rond het boek ‘De gele ballon’ werken we dan weer met de prenten. We zoomen in op de details in de prenten. Bij de voorbeeldles rond het boek ‘De boomhut met 13 verdiepingen’ werken we vanuit een korte samenvatting en een fragment uit het boek.
Elk boek biedt dus andere mogelijkheden om er dramatisch mee aan de slag te gaan. Zoek steeds naar interessante en opvallende elementen uit het boek en koppel er een lesdoel aan.
Fragmenten uit stripverhalen (uitgangspunt)
Selecteer enkele leuke fragmenten uit stripverhalen. De keuze hangt af van het doel dat nagestreefd wordt in uw les. Werkt u bijvoorbeeld rond ruimte, dan kunt u bij voorbeeld kiezen voor fragmenten met uitgesproken locaties. Werkt u rond attributen, dan kunt u kiezen voor fragmenten waarin de striphelden speciale attributen hanteren.
Videofragmenten uit populaire films, series, … (uitgangspunt)
Krijgen de leerlingen maar niet genoeg van een bepaald tv-programma? Een les of lessenreeks over dat programma zal de kinderen dan zeker boeien. U kunt bijvoorbeeld werken rond personages, een herkenbaar element, bekende ruimtes, …. Zo kan het programma ‘Safety First’ een impuls zijn om te werken aan een les rond typetjes of het reilen en zeilen van een bedrijf en wat er dan zoal zou kunnen mislopen in dat bedrijf.
Muziekfragmenten (uitgangspunt en middel)
Elk muziekfragment roept zijn eigen sfeer op. De sfeer die rond die muziekfragmenten hangt, kan voor kinderen een impuls zijn om bijvoorbeeld bepaalde ruimtes, emoties of situaties te verbeelden. Een divers en doordacht uitgekozen aanbod aan muziekfragmenten kan dus het begin zijn van een boeiende les, waarin de leerlingen zelf inspraak kunnen hebben. U kunt de muziekfragmenten louter als uitgangspunt gebruiken, om een bepaalde sfeer te scheppen. De fragmenten kunnen echter ook als middel gebruikt worden. De kinderen kunnen zich dan bijvoorbeeld tijdens het beluisteren van de muziek inleven in de personages, ruimtes, ... die de muziek bij hen oproept.
Story Cubes (middel)
Story Cubes zijn verkrijgbaar in de handel, maar u kunt ze ook zelf maken. Op de zijvlakken van deze dobbelstenen staan verschillende prenten. Aan de hand van die prenten kunt u de leerlingen bijvoorbeeld situaties laten improviseren. Een mogelijke werkvorm is om de leerlingen een verhaal te laten bedenken met de prenten die ze geworpen hebben. Zo kunt u het de kinderen makkelijker maken om een verhaal of situatie uit te werken en daarna eventueel te dramatiseren. De dobbelstenen kunnen ook bij een improvisatieles gebruikt worden. De prenten op de dobbelstenen kunnen uiteraard ook vervangen worden door woorden.
Spel (middel)
Ook in spelvorm kunt u aan drama doen met de kinderen. Het spel ‘Ikkeben…, ikkedoe…’ is een mooi voorbeeld van zo’n dramatisch spel. Zeker voor jongere kinderen is dit spel zeer geschikt. Bent u zelf een creatieve geest? Dan kunt u misschien zelf wel een spelvorm bedenken om aan een bepaalde dramavaardigheid te werken!
Nog veel meer mogelijkheden...
U merkt het wel... Er zijn talloze mogelijke uitgangspunten en middelen om te gebruiken bij het maken van een dramales. Uiteraard zijn er nog vele andere mogelijkheden dan enkel diegene die hierboven worden opgesomd. We zetten nog enkele mogelijke uitgangspunten op een rijtje.
- Actualiteit
Actuele dingen boeien kinderen steeds. Door rond de actualiteit te werken tijdens de
dramales, zullen kinderen meteen zin hebben om mee te werken.
- Andere vakken
U kunt thema's die reeds aanbod kwamen tijdens de lessen W.O., godsdienst, taal, ... ook
doortrekken naar de dramales.
- Decor
Hebt u creatieve ideeën omtrent decors? Liggen er nog leuke rekwisieten stof te vangen in de
kast? Dan kunt u zeker ook rond deze decorstukken en rekwisieten een dramales opbouwen.
- Foto's (van kinderen)
Het is altijd fijn om foto's te gebruiken als impuls om de creativiteit van leerlingen te stimuleren.
Waarom gebruikt u niet eens foto's van de kinderen zelf om mee te werken tijdens de
dramales?
- Theatervoorstelling
Hebt u met de kinderen een theatervoorstelling bijgewoond (of gaat u dat nog doen)? Laat
dan geen kansen liggen! Vertrek vanuit de thema's, teksten, personages, ... uit de voorstelling
om leuke dramalessen op te bouwen. U kunt trouwens ook niet-dramatische doelen nastreven
tijdens de verwerking voor of na een voorstelling.
- Tekst
Ook vanuit teksten kunt u vertrekken om een leuke dramales op te bouwen. Als u een leuke
tekst gevonden hebt, kunt u daar vast wel een doelgerichte les aan koppelen.
- Waarden en conflicten
Waardenopvoeding is een belangrijk onderdeel van onze taak als leerkracht. We zijn er zowel
expliciet als impliciet mee bezig tijdens het lesgeven. Ook in dramalessen kunt u waarden en
conflicten verwerken. Rollenspelen zijn hiervan het meest voor de hand liggende voorbeeld.
In het onderdeel 'zelf een dramales maken' op deze website, spreken we over het dramatisch
conflict. Waarden en conflicten kunnen dus ook zeer eenvoudig verwerkt worden in een scène
of toneelstuk met een dramatisch conflict, waar naar (vanuit normen en waarden) een
oplossing gezocht wordt.
Voor een dramales zijn er verschillende soorten uitgangspunten en middelen mogelijk. Wanneer u een goed uitgangspunt kiest, zullen de kinderen snel enthousiast zijn om mee te werken. U kunt dan zelfs een volledige lessenreeks uitwerken vanuit een bepaald uitgangspunt. Wij bieden u enkele mogelijkheden aan.
Op deze website vindt u enkele uitgewerkte voorbeeldlessen. Daarin kunt u zien hoe u vanuit deze verschillende soorten uitgangspunten een les kunt opstellen. Uiteraard zijn er nog vele andere manieren mogelijk om hiermee aan de slag te gaan.
(Prenten)boeken (uitgangspunt)
(Prenten)boeken zitten boordevol interessante elementen: thema’s, personages, ruimtes, avonturen, prenten, … Kies een opvallend element uit een boek en gebruik dit als impuls voor uw les. Zo volgen wij in één van onze voorbeeldlessen bijvoorbeeld de verhaallijn van het prentenboek ‘Piratenmaal’. Aan elk onderdeel van het verhaal wordt een activiteit gekoppeld. In de voorbeeldles rond het boek ‘De gele ballon’ werken we dan weer met de prenten. We zoomen in op de details in de prenten. Bij de voorbeeldles rond het boek ‘De boomhut met 13 verdiepingen’ werken we vanuit een korte samenvatting en een fragment uit het boek.
Elk boek biedt dus andere mogelijkheden om er dramatisch mee aan de slag te gaan. Zoek steeds naar interessante en opvallende elementen uit het boek en koppel er een lesdoel aan.
Fragmenten uit stripverhalen (uitgangspunt)
Selecteer enkele leuke fragmenten uit stripverhalen. De keuze hangt af van het doel dat nagestreefd wordt in uw les. Werkt u bijvoorbeeld rond ruimte, dan kunt u bij voorbeeld kiezen voor fragmenten met uitgesproken locaties. Werkt u rond attributen, dan kunt u kiezen voor fragmenten waarin de striphelden speciale attributen hanteren.
Videofragmenten uit populaire films, series, … (uitgangspunt)
Krijgen de leerlingen maar niet genoeg van een bepaald tv-programma? Een les of lessenreeks over dat programma zal de kinderen dan zeker boeien. U kunt bijvoorbeeld werken rond personages, een herkenbaar element, bekende ruimtes, …. Zo kan het programma ‘Safety First’ een impuls zijn om te werken aan een les rond typetjes of het reilen en zeilen van een bedrijf en wat er dan zoal zou kunnen mislopen in dat bedrijf.
Muziekfragmenten (uitgangspunt en middel)
Elk muziekfragment roept zijn eigen sfeer op. De sfeer die rond die muziekfragmenten hangt, kan voor kinderen een impuls zijn om bijvoorbeeld bepaalde ruimtes, emoties of situaties te verbeelden. Een divers en doordacht uitgekozen aanbod aan muziekfragmenten kan dus het begin zijn van een boeiende les, waarin de leerlingen zelf inspraak kunnen hebben. U kunt de muziekfragmenten louter als uitgangspunt gebruiken, om een bepaalde sfeer te scheppen. De fragmenten kunnen echter ook als middel gebruikt worden. De kinderen kunnen zich dan bijvoorbeeld tijdens het beluisteren van de muziek inleven in de personages, ruimtes, ... die de muziek bij hen oproept.
Story Cubes (middel)
Story Cubes zijn verkrijgbaar in de handel, maar u kunt ze ook zelf maken. Op de zijvlakken van deze dobbelstenen staan verschillende prenten. Aan de hand van die prenten kunt u de leerlingen bijvoorbeeld situaties laten improviseren. Een mogelijke werkvorm is om de leerlingen een verhaal te laten bedenken met de prenten die ze geworpen hebben. Zo kunt u het de kinderen makkelijker maken om een verhaal of situatie uit te werken en daarna eventueel te dramatiseren. De dobbelstenen kunnen ook bij een improvisatieles gebruikt worden. De prenten op de dobbelstenen kunnen uiteraard ook vervangen worden door woorden.
Spel (middel)
Ook in spelvorm kunt u aan drama doen met de kinderen. Het spel ‘Ikkeben…, ikkedoe…’ is een mooi voorbeeld van zo’n dramatisch spel. Zeker voor jongere kinderen is dit spel zeer geschikt. Bent u zelf een creatieve geest? Dan kunt u misschien zelf wel een spelvorm bedenken om aan een bepaalde dramavaardigheid te werken!
Nog veel meer mogelijkheden...
U merkt het wel... Er zijn talloze mogelijke uitgangspunten en middelen om te gebruiken bij het maken van een dramales. Uiteraard zijn er nog vele andere mogelijkheden dan enkel diegene die hierboven worden opgesomd. We zetten nog enkele mogelijke uitgangspunten op een rijtje.
- Actualiteit
Actuele dingen boeien kinderen steeds. Door rond de actualiteit te werken tijdens de
dramales, zullen kinderen meteen zin hebben om mee te werken.
- Andere vakken
U kunt thema's die reeds aanbod kwamen tijdens de lessen W.O., godsdienst, taal, ... ook
doortrekken naar de dramales.
- Decor
Hebt u creatieve ideeën omtrent decors? Liggen er nog leuke rekwisieten stof te vangen in de
kast? Dan kunt u zeker ook rond deze decorstukken en rekwisieten een dramales opbouwen.
- Foto's (van kinderen)
Het is altijd fijn om foto's te gebruiken als impuls om de creativiteit van leerlingen te stimuleren.
Waarom gebruikt u niet eens foto's van de kinderen zelf om mee te werken tijdens de
dramales?
- Theatervoorstelling
Hebt u met de kinderen een theatervoorstelling bijgewoond (of gaat u dat nog doen)? Laat
dan geen kansen liggen! Vertrek vanuit de thema's, teksten, personages, ... uit de voorstelling
om leuke dramalessen op te bouwen. U kunt trouwens ook niet-dramatische doelen nastreven
tijdens de verwerking voor of na een voorstelling.
- Tekst
Ook vanuit teksten kunt u vertrekken om een leuke dramales op te bouwen. Als u een leuke
tekst gevonden hebt, kunt u daar vast wel een doelgerichte les aan koppelen.
- Waarden en conflicten
Waardenopvoeding is een belangrijk onderdeel van onze taak als leerkracht. We zijn er zowel
expliciet als impliciet mee bezig tijdens het lesgeven. Ook in dramalessen kunt u waarden en
conflicten verwerken. Rollenspelen zijn hiervan het meest voor de hand liggende voorbeeld.
In het onderdeel 'zelf een dramales maken' op deze website, spreken we over het dramatisch
conflict. Waarden en conflicten kunnen dus ook zeer eenvoudig verwerkt worden in een scène
of toneelstuk met een dramatisch conflict, waar naar (vanuit normen en waarden) een
oplossing gezocht wordt.